دندان‌های شیری چیست و چه زمانی می‌رویند و می‌افتند؟
دندان‌های شیری اولین دندان‌هایی هستند که در دهان کودک رویش پیدا می‌کنند و به آن‌ها دندان‌های شیری یا لب‌درد نیز می‌گویند. این دندان‌ها معمولا از حدود ۶ ماهگی شروع به رویش می‌کنند و تا سن ۲ الی ۳ سالگی تکمیل می‌شوند. تعداد دندان‌های شیری ۲۰ عدد است و شامل ۱۰ دندان در هر فک می‌شود.
اما دندان‌های شیری دائمی نیستند و در طول زمان می‌افتند و جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند. فرآیند افتادن دندان‌های شیری معمولاً از حدود ۶ سالگی آغاز می‌شود و تا حدود ۱۲ سالگی ادامه پیدا می‌کند.
تفاوت دندان شیری با دندان دائمی در چیست؟
دندان‌های شیری و دائمی تفاوت‌های زیادی با هم دارند:
اندازه: دندان‌های شیری کوچکتر و ظریف‌تر از دندان‌های دائمی هستند.
ریشه: ریشه دندان‌های شیری کوتاه‌تر و باریک‌تر از ریشه دندان‌های دائمی است.
ماده تشکیل‌دهنده: مینای دندان‌های شیری نازک‌تر و نرم‌تر از مینای دندان‌های دائمی است و در نتیجه در برابر پوسیدگی آسیب‌پذیرتر است.
تعداد: دندان‌های شیری ۲۰ عدد و دندان‌های دائمی ۳۲ عدد هستند.
زمانبندی رشد دندان‌های شیری
زمان رویش دندان‌های شیری در هر کودک متفاوت است، اما به طور کلی ترتیب زیر را دنبال می‌کند:
۶ تا ۸ ماهگی: رویش اولین دندان‌های پیشین پایین
۸ تا ۱۰ ماهگی: رویش دندان‌های پیشین بالا
۹ تا ۱۳ ماهگی: رویش دندان‌های کناری
۱۳ تا ۱۹ ماهگی: رویش دندان‌های آسیاب کوچک
۱۶ تا ۲۳ ماهگی: رویش دندان‌های نیش
۲۲ تا ۳۰ ماهگی: رویش دندان‌های آسیاب بزرگ
ترتیب افتادن دندان‌های شیری
ترتیب افتادن دندان‌های شیری نیز مانند رویش آن‌ها تقریباً یکسان است. معمولاً دندان‌های پیشین پایین ابتدا می‌افتند و سپس سایر دندان‌ها.
آیا باید دندان شیری را قبل از افتادن کشید؟
خیر، به هیچ عنوان نباید دندان شیری را قبل از افتادن طبیعی آن کشید. دندان‌های شیری نقش بسیار مهمی در رشد صحیح فک، هدایت دندان‌های دائمی به جایگاه مناسب و همچنین کمک به کودک برای جویدن غذا و صحبت کردن دارند.
عواقب کشیدن زودهنگام دندان شیری
کشیدن زودهنگام دندان شیری عواقب جدی برای کودک دارد:
تاخیر در رویش دندان دائمی: دندان‌های دائمی ممکن است به دلیل بسته شدن فضای خالی ایجاد شده، دیرتر یا نامرتب رویش کنند.
اختلال در رشد فک: نبود دندان شیری می‌تواند باعث تغییر شکل فک و ایجاد مشکلات در جویدن و صحبت کردن شود.
مشکلات گفتاری: افتادن زودهنگام دندان‌های شیری می‌تواند باعث مشکلات گفتاری در کودک شود.
مشکلات جویدنی: نبود دندان‌های شیری می‌تواند باعث مشکلات جویدنی و اختلال در هضم غذا شود.
نکات مهم در مورد دندان‌های شیری
مراقبت از دندان‌های شیری: از همان اولین دندان شیری، باید به بهداشت دهان و دندان کودک توجه ویژه داشته باشید. مسواک زدن منظم دندان‌ها، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک از جمله مواردی هستند که باید رعایت شوند.
تغذیه سالم: تغذیه سالم و مصرف غذاهای حاوی کلسیم و فسفر برای سلامت دندان‌های شیری ضروری است.
جلوگیری از پوسیدگی: پوسیدگی دندان‌های شیری بسیار شایع است. برای پیشگیری از پوسیدگی، باید از دادن آبمیوه‌ها و شیرینی‌جات به کودک قبل از خواب خودداری کرد و همچنین از دادن پستانک به کودک به مدت طولانی اجتناب کرد.
مقاله پیشنهادی ما در این بخش : تاثیر شیر مادر بر سلامت دهان و دندان نوزاد!
علائم و علل پوسیدگی دندان‌های شیری
پوسیدگی دندان‌های شیری یکی از مشکلات رایج در کودکان است که می‌تواند عواقب جدی برای سلامت دهان و دندان آن‌ها داشته باشد.
علائم پوسیدگی دندان‌های شیری:
لکه‌های سفید یا قهوه‌ای روی دندان: این لکه‌ها اولین نشانه‌های پوسیدگی هستند.
حفره‌های کوچک روی دندان: با پیشرفت پوسیدگی، حفره‌های کوچکی روی دندان ایجاد می‌شود.
درد دندان: کودک ممکن است هنگام خوردن یا نوشیدن غذاهای شیرین، سرد یا گرم احساس درد کند.
تورم لثه‌ها: در موارد شدید، پوسیدگی می‌تواند باعث تورم و قرمزی لثه‌ها شود.
بدبو شدن دهان: پوسیدگی دندان می‌تواند باعث بدبو شدن دهان کودک شود.
علل پوسیدگی دندان‌های شیری
تغذیه نامناسب: مصرف زیاد شیرینی‌ها، آب‌نبات‌ها، نوشابه‌ها و سایر مواد غذایی حاوی قند، یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد پوسیدگی است.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان: مسواک زدن نامنظم و ناکافی دندان‌ها، باعث تجمع باکتری‌ها و پلاک روی دندان‌ها شده و در نتیجه پوسیدگی ایجاد می‌شود.
استفاده طولانی مدت از پستانک: استفاده طولانی مدت از پستانک، به خصوص پستانک‌های شیرین، می‌تواند باعث پوسیدگی دندان‌های جلویی شود.
خوابیدن با شیشه شیر: خوابیدن با شیشه شیر حاوی شیر یا آبمیوه، باعث تماس طولانی مدت دندان‌ها با قند شده و خطر پوسیدگی را افزایش می‌دهد.
ژنتیک: برخی از کودکان به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد ابتلا به پوسیدگی دندان هستند.
آیا پوسیدگی دندان‌های شیری قابل درمان است؟
بله، پوسیدگی دندان‌های شیری قابل درمان است. درمان پوسیدگی دندان‌های شیری به شدت پوسیدگی بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
فلوراید تراپی: استفاده از فلوراید برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی.
پر کردن دندان: در صورتی که پوسیدگی سطحی باشد، دندانپزشک می‌تواند با استفاده از مواد پرکننده، حفره ایجاد شده را پر کند.
عصب‌کشی: اگر پوسیدگی به عصب دندان رسیده باشد، دندانپزشک مجبور به عصب‌کشی دندان می‌شود.
کشیدن دندان: در مواردی که پوسیدگی بسیار شدید باشد و دندان قابل ترمیم نباشد، دندانپزشک مجبور به کشیدن دندان می‌شود.
اهمیت درمان پوسیدگی دندان‌های شیری
جلوگیری از انتشار پوسیدگی: اگر پوسیدگی درمان نشود، می‌تواند به دندان‌های دیگر و حتی به استخوان فک نیز سرایت کند.
کاهش درد: درمان پوسیدگی باعث کاهش درد و ناراحتی کودک می‌شود.
حفظ سلامت دهان و دندان: درمان به موقع پوسیدگی، به حفظ سلامت دهان و دندان کودک کمک می‌کند.
آمادگی برای رویش دندان‌های دائمی: درمان پوسیدگی دندان‌های شیری، به رویش صحیح و سالم دندان‌های دائمی کمک می‌کند.
پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری
مسواک زدن منظم: از همان اولین رویش دندان، باید به کودک آموزش داده شود که دندان‌های خود را حداقل دو بار در روز با مسواک نرم و خمیردندان مخصوص کودکان مسواک بزند.
استفاده از نخ دندان: از حدود سه سالگی به بعد، باید به کودک آموزش داده شود که از نخ دندان استفاده کند.
مراجعه منظم به دندانپزشک: کودک باید هر ۶ ماه یکبار برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کند.
تغذیه سالم: کاهش مصرف شیرینی‌ها، آب‌نبات‌ها و نوشابه‌ها و افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات، به پیشگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
استفاده از فلوراید: استفاده از خمیردندان‌های حاوی فلوراید و فلوراید تراپی، به تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی کمک می‌کند.
به یاد داشته باشید: سلامت دهان و دندان کودک، از همان دوران کودکی بسیار مهم است. با رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک، می‌توانید از سلامت دندان‌های کودک خود اطمینان حاصل کنید.
نتیجه‌گیری
دندان‌های شیری نقش بسیار مهمی در رشد و سلامت کودک دارند. بنابراین، باید از آن‌ها به خوبی مراقبت کرد و از کشیدن زودهنگام آن‌ها خودداری کرد. با رعایت نکات بهداشتی و مراجعه منظم به دندانپزشک، میتوان از سلامت دندان‌های شیری کودک اطمینان حاصل کرد.
در انتهای این نوشته به شما والدین عزیز توصیه میکنیم بلاگ " به چه علت نوزاد غذا نمی‌خورد " را مطالعه فرمایید.
